OLAP to termin używany w informatyce i biznesie, który odnosi się do metody organizowania dużych zbiorów danych w celu umożliwienia złożonej analizy. Pozwala to na szybką, wielowymiarową analizę danych, którą można przeprowadzić z różnych punktów widzenia i na różnych poziomach agregacji. Systemy OLAP są używane przede wszystkim do odkrywania trendów i wzorców w danych, które nie byłyby widoczne przy użyciu tradycyjnych metod przetwarzania danych.
OLAP i OLTP (Online Transaction Processing) to dwa różne podejścia do przetwarzania danych. OLTP jest używany głównie do codziennego przetwarzania transakcji, takich jak wprowadzanie i pobieranie danych. Jest zoptymalizowany pod kątem szybkości i efektywności w obsłudze dużych ilości prostych zapytań. Natomiast OLAP skupia się na złożonej analizie i jest optymalizowany do przeglądania i analizowania danych w sposób, który umożliwia głębsze zrozumienie informacji.
Kostka OLAP to struktura danych, która pozwala na przechowywanie danych w wielowymiarowej formie. W kontekście OLAP „wymiary” to różne sposoby klasyfikacji informacji, takie jak czas, geografia, produkt czy kanał sprzedaży. Kostka OLAP umożliwia analizę danych z wykorzystaniem tych wymiarów, co pozwala na szczegółowe badanie wzorców i trendów.
Główne różnice pomiędzy OLAP a OLTP dotyczą typów przetwarzania, dla których są one zaprojektowane. OLTP jest zorientowane na szybkie przetwarzanie dużej liczby transakcji, natomiast OLAP jest zaprojektowane do wykonywania złożonych zapytań na dużych zbiorach danych. Ponadto, OLAP oferuje użytkownikom możliwość analizy danych z wielu perspektyw, co nie jest typowe dla systemów OLTP.
Na rynku istnieje wiele aplikacji OLAP, które umożliwiają efektywne analizy danych. Do najbardziej znanych należą Microsoft SQL Server Analysis Services, Oracle OLAP, IBM Cognos TM1 oraz aplikacje takie jak SAP NetWeaver BW. Te narzędzia pozwalają na przetwarzanie i analizę danych w sposób, który wspiera podejmowanie decyzji biznesowych na wysokim poziomie.
Współczesny świat biznesu coraz bardziej polega na danych. Dzięki rozwiązaniom takim jak OLAP, firmy mogą przekształcić surowe dane w istotne informacje, które napędzają strategiczne decyzje i pomagają utrzymać konkurencyjną przewagę. OLAP jest niezbędny dla analityków danych, menedżerów i wszystkich, którzy potrzebują szybkich, ale zarazem dogłębnych analiz w celu lepszego zrozumienia rynku, klientów i własnego biznesu.
